ΤΟ ΠΑΡΟΝ Κυριακή 10/08/2014, σ. 10 - ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ Γιώργου Κασιμάτη

 

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΗΝ ΕΦΗΜΕΡΙΣΑ «ΤΟ ΠΑΡΟΝ»

 

                                                                             Γιώργου Κασιμάτη

                                                          Ομ. καθηγητή του Συνταγματικού Δκαίου

 

 

ΕΡΩΤΗΣΗ:

 

Ακούγεται έντονα τις τελευταίες μέρες και μάλιστα από πολύ καλές πηγές, ότι η κυβέρνηση σχεδιάζει να επισπεύσει την ημερομηνία εκλογής του νέου Προέδρου της Δημοκρατίας, ερμηνεύοντας, με την... βοήθεια κάποιων συνταγματολόγων, την σχετική διάταξη του Συντάγματος ότι τουλάχιστον ένα μήνα ενωρίτερα από την λήξη της θητείας του Προέδρου της Δημοκρατίας μπορεί να ξεκινήσει η προβλεπόμενη διαδικασία εκλογής του νέου Προέδρου της Δημοκρατίας, δρομολογώντας την έναρξή της Οκτώβριο με Νοέμβριο, έχοντας εξασφαλίσει την μη αντίδραση του σημερινού Προέδρου της Δημοκρατίας, ο οποίος θα παραμείνει, όπως έχει δηλώσει, μέχρι την τελευταία ημέρα της θητείας του, με τον εκλεγέντα νέο Πρόεδρο της Δημοκρατίας να είναι εν αναμονή... Και στην περίπτωση που δεν συγκεντρωθούν οι 180 ψήφοι, να διαλυθεί η Βουλή και να πάμε σε εκλογές. Συνταγματικά καλύπτεται η πρόθεση αυτή της κυβέρνησης να προχωρήσει στην εκλογή του διαδόχου του κ. Παπούλια τέσσερις μήνες ενωρίτερα από την πρόβλεψη του Συντάγματος; Μπορεί ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας να νομιμοποιήσει αυτές τις μεθοδεύσεις, που εξυπηρετούν κομματικές σκοπιμότητες;   

ΑΠΑΝΤΗΣΗ:

Τα τελευταία χρόνια επαναλαμβάνονται συχνά συζητήσεις για μεθοδεύσεις εκλογής του Προέδρου της Δημοκρατίας, σε σχέση πάντοτε με εκλογές και κομματικά συμφέροντα. Αυτό είναι σαφές δείγμα απώλειας των πολιτικών ηθών. Σήμερα επαναλαμβάνονται οι συζητήσεις για το ζήτημα διάλυσης της βουλής ή έστω πρόωρης εκλογής το αρχηγού του κράτους. Η συζήτηση αυτή δεν αποβλέπει πια μόνο σε απλά κομματικά συμφέροντα. Αποβλέπει και στην πολιτική χειραγώγηση του ύπατου αξιώματος του πολιτεύματος, ώστε να συνεχίσει την πορεία της αδιατάρακτη η εφαρμογή του παράνομου και απάνθρωπου καθεστώτος δανεισμού της χώρας, που έχομε επανειλημμένα καταγγείλει. Οι συζητήσεις αυτές αποτελούν, με άλλες λέξεις, προσπάθεια επιλογής του «κατάλληλου» πρόσωπου για τη θέση του Προέδρου της Ελληνικής Δημοκρατίας, ο οποίος, αν και θα έχει ορκιστεί για την τήρηση του Συντάγματος και θα έχει –μέχρι και ποινική-  ευθύνη για πράξεις παραβίασής του, δε θα φέρνει αντιρρήσεις για τη συνέχιση κατάλυσής της συνταγματικής νομιμότητας από το καθεστώς δανεισμού. Η εμπειρία αυτού του καθεστώτος μας δείχνει ότι το σύστημα της σημερινής εισβολής στην Ελλάδα διαμορφώνει ένα άθλιο πολιτικό ήθος που δεν περιορίζεται μόνο στην αποκόμιση άνομων κομματικών ωφελημάτων, αλλά και σε ενίσχυση των δυνάμεων κατάλυσης της δημοκρατίας και του εθνικού κράτους.

Δείχνοντας η εφημερίδα σας την ευαισθησία της για τα ζητήματα αυτά λειτουργίας του πολιτεύματος, μου είχε ζητήσει συνέντευξη για ανάλογες προσπάθειες που είχαν γίνει σχετικά με την προηγούμενη εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας. Στη συνέντευξη εκείνη («Το Παρόν», στο φύλλο της ******* 2009) είχα αναπτύξει τους λόγους για τους οποίους κάθε μεθόδευση σχετικά με το χρόνο των εθνικών εκλογών σε σχέση με την εκλογή του Αρχηγού του Κράτους είναι αντίθετη στο Σύνταγμα. Σήμερα, που έχομε το ζήτημα έναρξης της διαδικασίας για την εκλογή Προέδρου, θα πρέπει να εξεταστεί, ποιος είναι αυτός ο χρόνος, ώστε να μην αποτελεί μεθόδευση χρησιμοποίησης της εν λόγω εκλογής για άλλους σκοπούς από εκείνους που επιβάλλει το Σύνταγμα για την εκλογή στην θέση του ανώτατου αξιώματος της πολιτείας. Η θέση μου είναι η ακόλουθη:

Σύμφωνα με τα παραπάνω, κανένα δημοκρατικό σύνταγμα δε θα δεχόταν μεθόδευση εκλογής προέδρου δημοκρατίας για συμφέροντα ή για κατευθυνόμενη επιλογή πρόσωπου. Γι’ αυτό όλα τα Συντάγματα της Ευρώπης προσδιορίζουν με διάφορους τρόπους το χρόνο εκλογής σε μια απόσταση που δεν υπερβαίνει του έναν-δύο μήνες πριν από τη λήξη της θητείας. Το Σύνταγμά μας ορίζει ότι η Βουλή για την εκλογή του Προέδρου της  Δημοκρατίας πρέπει να συγκληθεί «έναν τουλάχιστον μήνα πριν λήξει η θητεία» του εν ενέργεια Προέδρου. Αυτό σημαίνει ότι ένας μήνας είναι απαραίτητος να προηγηθεί για να υπάρχει άνετος χρόνος για τις διαδικασίες ενδεχόμενων επαναλήψεων των ψηφοφοριών και για ωρίμανση της πολιτικής βούλησης των μελών του Σώματος. Η διατύπωση «τουλάχιστον ένα μήνα» είναι φανερό ότι δεν μπορεί να σημαίνει οποτεδήποτε -ακόμη και ένα-δύο έτη-  πριν από τον τελευταίο μήνα της θητείας του προέδρου. Πρέπει επομένως να ερμηνευθεί σύμφωνε με κριτήρια που δεν είναι αντίθετα με το Σύνταγμα και με το δημοκρατικό πολίτευμα. Τα κριτήρια αυτά είναι δύο: (α) το κριτήριο της εξασφάλισης όσο γίνεται μεγαλύτερης αντικειμενικότητας και αποφυγής κάθε δόλιας μεθόδευσης για τη χειραγώγηση της εκλογής του προσώπου για το ύπατο πολιτειακό αξίωμα και (β) το κριτήριο της ακολουθούμενης στην Ελλάδα και στην Ευρώπη πρακτικής, με την οποία πρέπει να εναρμονίζεται το Σύνταγμα στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής νομιμότητας: η πρακτική αυτή κινείται στο χρονικό διάστημα του ενός έως δύο μηνών πριν από τη λήξη της θητείας του απερχόμενου προέδρου. (Βλ. εδώ και τις ορθές σκέψεις του καθηγητή Κώστα Μαυριά στο σύγγραμμά του Συνταγματικό Δίκαιο, 2014).   Και τα δύο αυτά κριτήρια είναι προϊόντα της γνώσης και της εμπειρίας για τη μέγιστη δυνατή διασφάλιση της αποτροπής  προσπαθειών χειραγώγησης και άλλων κινδύνων εκλογής του Προέδρου της Δημοκρατίας, που θα εξυπηρετούσαν άλλους σκοπούς από εκείνους που είναι προορισμένο το λειτούργημα του αρχηγού του κράτους στη δημοκρατία.

Οι συζητήσεις για εκλογή του επόμενου Προέδρου της Δημοκρατίας πριν από το χρόνο που ακολουθείται μέχρι σήμερα είναι υποβολιμαίες και δόλιες.  Αποβλέπουν είτε στη δυνατότητα χειραγώγησης της εκλογής για άλλους σκοπούς από εκείνους του Συντάγματος με πλειοψηφία που διαθέτουν κατά το χρόνο που προτείνουν, είτε σε συνθήκες ευκολότερης συγκέντρωσης της απαιτούμενης πλειοψηφίας για το «κατάλληλο» πρόσωπο. Κανένας συνταγματικός λόγος δεν υπάρχει να προηγηθεί περισσότερο από συνήθως η εκλογή του Προέδρου της Ελληνικής Δημοκρατίας. Εάν γίνει, θα αποτελεί κατάφωρη παραβίαση του Συντάγματος, ο δε πρόεδρος που θα «εκλεγεί» θα φέρει το στίγμα της χειραγωγημένης επιλογής τους.

Κύθηρα, 6 Αυγούστου 2014-08-06 

                                                                   Γιώργος Κασιμάτης

 

Το Παρόν, Κυριακή 10/08/2024, σ. 10.